จดหมายเหตุ ลาลูเเบร์

จดหมายเหตุลาลูแบร์ (ฝรั่งเศส: "Du Royaume de Siam"

แปลตามตัวคือ "ว่าด้วยราชอาณาจักรสยาม") เป็นจดหมายพงศาวดาร ที่กล่าวถึงราชอาณาจักรสยาม ในปลายรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช พ.ศ. 2230 โดย มองซิเออร์ เดอ ลาลูแบร์ อัครราชทูตของพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 แห่งฝรั่งเศส ซึ่งเข้ามาทูลพระราชสาส์น ณ ประเทศสยาม ได้พรรณาถึงกรุงศรีอยุธยาไว้อย่างกว้างขวาง แม้ว่าเขาจะอยู่เพียง 3 เดือน 6 วัน จึงต้องอาศัยความรู้จากหนังสือที่ชาวตะวันตกซึ่งมากรุงสยามแต่ก่อนแต่งไว้อย่างคลาดเคลื่อนบ้าง สอบถามจากคนที่ไม่มีความรู้บ้าง ฟังจากคำบอกเล่าซึ่งจริงบ้างไม่จริงบ้าง บางเรื่องก็คาดเดาเอาเอง

จดหมายเหตุลาลูแบร์ฉบับแปลในประเทศไทยมีอยู่ 2 ฉบับ คือ ฉบับที่พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรวรรณากร กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ทรงพระนิพนธ์แปล โดยทรงแปลมาจากฉบับภาษาอังกฤษ และฉบับแปลของสันต์ ท.โกมลบุตร จากต้นฉบับภาษาฝรั่งเศส

มองซิเออร์ เดอ ลาลูแบร์ได้ออกเดินทางจากท่าเรือเมือง เบรสต์ เมื่อวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2230 มาทอดสมอที่กรุงสยาม เมื่อวันที่ 27 กันยายน พ.ศ. 2230 เดินทางกลับเมื่อวันที่ 3 มกราคม พ.ศ. 2231 ขึ้นบกที่ท่าเรือเมืองเบรสต์ เมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2231

          มองซิเออ เดอ ลา ลูแบร์ เป็นเอกอัครราชทูตผู้มีอำนาจเต็ม ของพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 แห่งฝรั่งเศส ซึ่งเข้ามาทูลพระราชสาส์นเจริญสัมพันธ์ไมตรี ณ สยามประเทศ เป็นผู้ประพันธ์ขึ้นราวปี พ.ศ.2231ซึ่งตรงกับรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช
      จดหมายเหตุ ลา ลู แบร์นี้ ได้พรรณาถึงกรุงศรีอยุธยาไว้อย่างกว้างขวาง ทั้งด้านเศรษฐกิจ, การกินอยู่, การแต่งงาน, ขนบธรรมเนียมประเพณีต่างๆ ตลอดจนเรื่องราวทั่วๆไป อีกทั้งยังวิพากษ์วิจารณ์ไปถึงการเมืองการปกครองในสมัยสมเด็จพระนารายณ์ไว้มากมายตามความเข้าใจของเขาเอง ซึ่งลา ลู แบร์ เขียนจดหมายเหตุนี้ ขณะอยู่กรุงศรีอยุธยาเพียง 3 เดือน 6 วันเท่านั้น